Nôn ra máu là hiện tượng khá nguy hiểm, biểu hiện của nhiều chứng bệnh. Nếu có biểu hiện nôn ra máu bất thường, người bệnh cần tới bệnh viện các bác sĩ thăm khám và xác định nguyên nhân.
Hiện tượng nôn ra máu
Nôn ra máu là triệu chứng thường do bệnh lí ở đường tiêu hóa trên, bao gồm thực quản, dạ dày và đoạn đầu ruột non (hành tá tràng). Nôn ra máu là một cấp cứu nội khoa, mặc dù trong nhiều trường hợp, máu chảy sẽ nhanh chóng được cầm, nhưng bạn vẫn không thể chắc chắn nó sẽ ngừng chảy khi bạn nôn ra máu lần đầu. Trong một số trường hợp, chảy máu có thể trở nên nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng. Vì thế, hãy gọi đến trung tâm cấp cứu hay đến thẳng phòng cấp cứu gần nhất nếu bạn nôn ra máu.
Nôn ra máu là triệu chứng do bệnh lí ở đường tiêu hóa trên
Nguyên nhân nôn ra máu
Thông thường, bệnh nhân vì lí do nào đó nôn quá nhiều cũng có thể nôn ra máu. Những nguyên nhân khác nghiêm trọng hơn có thể là vết rách hoặc mô niêm mạc dạ dày bị tổn hại hoặc loét dạ dày; mạch máu ở thực quản hoặc ruột phình to; có khối u hoặc thương tổn ở thực quản hoặc dạ dày do bức xạ hay nguyên nhân khác; nhiễm virus viêm gan hoặc nhiễm khuẩn H.Pylori; sử dụng thuốc aspiri , thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), thuốc loãng máu hoặc bị ngộ độc.
Ngoài ra, một số bệnh có thể khiến nôn ra máu như viêm dạ dày, ruột; trào ngược dạ dày; rối loạn mạch máu ruột; viêm thực quản, ruột hoặc tuyến tụy; ung thư tuyến tụy; một vài bệnh gan như suy gan cấp, xơ gan; dạng bệnh hiếm gặp gọi là thương tổn Diulafoy gây xuất huyết dạ dày và ruột; rách dạ dày hoặc thực quản trong hội chứng Mallory-Weiss; bệnh dạ dày do tăng áp lực tĩnh mạch cửa; bệnh về máu như tiểu cầu thấp, rối loạn đông máu, thiếu máu hoặc bệnh bạch cầu.
Nôn ra máu có thể là biểu hiện của bệnh xuất huyết dạ dày
Đối với thai phụ, nôn ra máu có thể là hậu quả từ nôn quá nhiều do ốm nghén. Tuy nhiên cũng có một vài nguyên nhân gây nôn ra máy khác cần lưu ý như mất nước hoặc thiếu ăn, viêm đường tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm, cao huyết áp, bệnh xơ gan, stress hoặc do dùng một số loại thuốc.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể có những nguyên nhân gây nôn ra máu khác như trẻ chào đời bất thường, rối loạn đông máu, thiếu vitamin K, dị ứng sữa, nuốt máu hoặc nuốt dị vật.
Ở những người dùng nhiều rượu, nôn ra máu cũng có thể xuất phát từ dấu hiệu bệnh tật khác. Theo đó, vết rách ở đường tiêu hóa có thể làm tăng áp lực lên thực quản, dạ dày và ruột do cố sức nôn mạnh và có thể đe dọa tính mạng do máu ra nhiều. Những triệu chứng kèm theo có thể gồm đau ngực, bụng, đau lan ra sau lưng, đổ mồ hôi, khó thở.
Những vết sẹo hình thành vì xơ gan và tổn hại khác do rượu cũng có thể khiến mạch máu phình to và vỡ dẫn tới triệu chứng nôn ra rất nhiều máu tươi, yếu sức, ngất xỉu và xuất huyết trực tràng. Xuất huyết tiêu hóa dễ xảy ra hơn ở những người dùng nhiều rượu do lượng axit cao từ rượu. Trong trường hợp này, bệnh nhân nôn nhiều máu, đi tiểu phân đen kèm theo đau bụng nhiều.
Chẩn đoán và điều trị
Màu sắc và độ sánh của máu bệnh nhân nôn ra thay đổi theo nguyên nhân xuất huyết, giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị. Máu cũng có thể thay đổi từ màu đỏ tươi sang màu nâu cà phê. Bệnh nhân nên ghi nhận triệu chứng và trao đổi với bác sĩ. Bệnh nhân cần được chăm sóc y tế ngay khi nôn ra máu, nhiều trường hợp cần được chữa trị tại phòng cấp cứu. Lưu ý là nôn ra máy cần chữa trị kịp thời và tìm đúng nguyên nhân xuất huyết.
Chữa trị nôn ra máu tùy thuộc vào nguyên nhân xuất huyết và thường đòi hỏi vài xét nghiệm kèm theo như thử máu và thử phân. Nội soi và những biện pháp chẩn đoán hình ảnh X quang và CT scan có thể giúp tìm ra chính xác nguyên nhân xuất huyết. Sau chẩn đoán, bệnh nhân có thể được cho dùng thuốc, truyền máu hoặc phẫu thuật. Một số trường hợp nghi chảy máu động mạch, bệnh nhân được yêu cầu chụp mạch máu. Triển vọng điều trị nôn ra máu cũng tùy thuộc vào việc xác định đúng nguyên nhân và tiếp theo là bệnh trạng dẫn đến nôn ra máu.
Cần xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân khi bị nôn ra máu
Nôn ra máu – dấu hiệu xơ gan giai đoạn nặng
Các tĩnh mạch thực quản mở rộng hình thành khi dòng máu đến gan chậm lại. Thường thì dòng chảy của máu bị chậm bởi mô xơ trong gan gây ra bởi bệnh gan. Khi máu đến gan chậm lại, nó bắt đầu chậm lại, nó bắt đầu trở lại dẫn đến áp lực tăng lên trong một tĩnh mạch lớn (cổng tĩnh mạch), trong đó mang máu đến gan. Áp lực lượng máu vào tĩnh mạch nhỏ ở gần đó, chẳng hạn như trong thực quản làm cho các tĩnh mạch có thể bị vỡ và chảy máu, gây ra hiên tượng chảy máu thực quản hay nôn ra máu. Do đó, nôn ra máu là dấu hiệu xơ gan giai đoạn nặng, người bệnh cần đến bệnh viện để kiểm tra và có phương pháp điều trị kịp thời.
Như vậy, nôn ra máu là biểu hiện của rất nhiều căn bệnh nguy hiểm mà nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, người bệnh cần hết sức lưu ý và theo dõi các triệu chứng của bệnh để có biện pháp điều trị.